Ons is op pad huis toe

Als u deze blog leest, zijn we onderweg naar huis of zijn we misschien al thuis in Ureterp. Toch willen we over onze laatste weken nog iets aan u doorgeven om daarmee ons verblijf in Zuid Afrika compleet te hebben. De laatste twee weken hebben we nog een tour gedaan door dit prachtige land. Er zijn streken waar we in het verleden wel eens vluchtig doorheen zijn gereden, maar die de moeite waard zijn om eens wat langer in te vertoeven.

Drakensbergen
Zo’n 500 km ten zuiden van Pretoria ligt het Golden Gate Highland National Park. Een schitterende omgeving met rood/gele bergen die vaak een vorm hebben van een paddenstoel. Eén ervan hebben we beklommen, de Brandwag. Een andere hiking trail (wandelroute) was naar de top van de Sentinel. Dat is een hoge platte berg in de Drakensbergen. Dit was een zware tocht en die hebben we jammer genoeg niet volbracht. Er was hoog in de berg geen pad meer te onderscheiden en we vonden het te gevaarlijk worden. Het allerlaatste stuk hadden we met een ladder moeten doen en dan stond je boven op de Drakensberg, met één van de mooiste uitzichten van Zuid-Afrika. Dat hebben we dus gemist.

Hoogste biertje
Maar we hadden een goedmaker, de tocht naar het Amphitheatre. Ik vind dit één van de mooiste panorama’s die Zuid-Afrika rijk is. Als bij toeval liepen we tegen een optreden van het wereldberoemde Drakensberg Boys Choir aan. Ik ken het koor al lang, maar wist niet dat ze een specifieke school in de Drakensbergen hebben. Het concert was in het oratorium van de school. Een echte aanrader. Er zijn YouTube-filmpjes van het koor, maar die zijn van slechte kwaliteit. Als laatste hebben we onder begeleiding in een 4×4 auto de Sani Pass gereden, een route tot bijna 3000 meter hoogte naar Leshotho. Daar staat de hoogste pub van Afrika en hebben daar een biertje op gedronken. Fantastische uitzichten heb je onderweg. Wij hadden bij al deze ondernemingen alle geluk van de wereld. We waren er steeds onder ideale weersomstandigheden. Geweldig om dan foto’s te schieten.

Historie
Behalve de prachtige natuur, is de omgeving er omheen ook historisch heel interessant. Al op weg ernaartoe doen veel plaatsnamen je ergens aan herinneren. Plaatsen als Vrede, een plaats waar Zulu’s en de Boeren een verbond sloten in 1864, en Vereeniging, waar de Boerenoorlog 1899-1902 werd beëindigd. Het dorp Weenen (huilen), waar de vrouwen en kinderen verbleven van Piet Retief en zijn 70 mannen, toen zij het bericht kregen dat hun mannen waren vermoord door Zulu-koning Dingaan in 1838. In de hele omgeving van Ladysmith zijn veel battlefields. Ladysmith was een strategisch omgeving om het oprukkende leger van de Britten tegen te houden in de Boerenoorlog. Enkele fields hebben we bezocht, de meest tot de verbeelding sprekend is Spioenkop, waar de Boeren commando’s het grandioos wonnen tegen de Khaki’s. We reden tussen Estcourt en Mooirivier langs een treinspoor toen mij een gebeurtenis in gedachten kwam. Even daarna zag ik een klein monumentje in de berm in het lange gras. Ik sloeg een pad in en reed ernaartoe en ja hoor. Hier is in 1899 de latere wereldleider Sir Winston Churchill door de Boeren gevangen genomen, toen hij als soldaat/oorlogsverslaggever van een Britse krant onderweg was naar Colenso. Daar is een veldslag gestreden tussen de Boeren en Britten. Churchill mocht achteraf blij zijn dat hij gepakt is, want er zijn maar weinig Britten die de slag hebben overleeft. We spraken er nog met een kleinkind van een omgekomen Britse soldaat over. Deze man zag er uit als iemand van 100 jaar oud, dus het kan nog net dat het zijn opa was, denken we. Churchill ontsnapte later uit de gevangenis in Pretoria. Maar zijn mening over de Boeren was positief veranderd. Kort daarna zagen we opnieuw een slecht onderhouden monumentje. Dat is de plek waar in 1962 Nelson Mandela gevangen werd genomen, toen hij onderweg was van een bezoek aan zijn moeder in Transkei en weer naar Johannesburg reisde met zijn auto. Pas 28 jaar werd hij vrijgelaten door, later zijn vriend, Frederik Willem de Klerk. Ineens zagen we dat tegenover het monumentje een Apartheidsmuseum in aanbouw. Een expositie is er al en is indrukwekkend mooi ingericht. Vooral de verzoeningsgezindheid van Mandela wordt mooi in beeld gebracht.

KwaZulu Natal
Meer naar het zuiden hebben we Shakaland bezocht. Het is een nagebouwde kraal (dorp) waar in 1985 de film Shaka Zulu is opgenomen. Nu is het een museum. Verderop hebben we ook Dingaanskraal bezocht, de plek waar Piet Retief en zijn mannen in 1838 zijn vermoord en ook liggen begraven. Dit deel van KwaZulu Natal is prachtig om doorheen te rijden. Het heet ook wel het land van de duizend heuvels. Prachtig groen met allemaal Zulu-dorpen tegen de groene hellingen. In Pietermaritzburg hebben we Paaszondag doorgebracht. Het regende de hele dag, guur weer. We wonen een kerkdienst bij van de enige nog gereformeerde Dopper-kerk daar. Zes andere, Nederduits gereformeerde kerken zijn er allemaal niet meer. Met de omwenteling na 1994 zijn zo’n 70 procent van de blanken uit Pietermaritzburg vertrokken. Het is veranderd in een spookstad, er zijn ontzettend veel zwervers en veel criminaliteit. Het mooie Geloftekerkje in het centrum, welke Doetsje en ik 40 jaar geleden bezochten, is helemaal ingebouwd door een oerlelijk busstation. Het kerkje is gebouwd nadat de Boeren de Zulu’s hadden verslagen bij Bloedrivier, als vergelding op de moord op Piet Retief en de zijnen. Op Tweede Paasdag hoorden we dat we vlak langs het gebied zijn gereden waar paaszondag  67 mensen zijn verdronken door de modderstromen. Het beheerste de hele week het nieuws hier, begrijpelijk.

Verder hebben we opnieuw uitgekeken naar wild. Daarvoor zijn we naar het wildpark iMfolozi Hluhluwe gegaan. Nog nooit hebben we zoveel zwarte en witte neushoorns gezien. Ook een grote groep leeuwen, maar die lieten zich alleen vanuit de verte zien. Sommigen hadden er 17 geteld. Maar ook olifanten en buffels. Het is een mooi park. In moerasgebied de Wetlands bij St. Lucia hebben we gereden. Een prachtige omgeving en daar nog een boottocht gemaakt en hippo’s en krokodillen gezien. Als laatste hebben we in een levend, traditioneel Zulu-dorp verbleven. Prachtige uitgedoste mannen en vrouwen in hun traditionele outfit.

Daarna onderweg naar Pretoria dachten we even dat we al bijna thuis waren in Ureterp. Een keer zagen we op één plaatsnaam bord vier Nederlandse namen, Gouda, Leiden, Amsterdam en Amersfoort. Even later doen we een bakje koffie in Ermelo en nog wat later rijden we onder Middelburg door over de N4. Onze laatste paar nachten verbleven we in Pretoria.

Soshanguve F4
Onze laatste zondag zijn we samen met Christien Agema in Soshanguve F4 naar de kerk geweest en daar dominee Piet Magagula en zijn vrouw Salemina ontmoet. Een prachtige gemeente, met veel jongeren in de kerk. De dienst was in de Sotho-taal, maar werd door een jongere voor ons in het Engels vertaald. De preek ging over Matteüs 28, over de opstanding van Jezus. Ik mocht ook nog even het woord voeren. Ik herinnerde de gemeente eraan dat dominee Magagula vorig jaar een week bij ons heeft gelogeerd en mij heeft verteld waar de naam Soshanguve vandaan komt. De autoriteiten zijn ooit van plan geweest om de stad NOWETO (NorthWesternTownship) te gaan noemen, een tegenhanger van Soweto (SouthWesternTownship) bij Johannesburg. Maar de naam Soshanguve is opgebouwd door vier etnische bevolkingsgroepen die er wonen en dat symbool wilden de inwoners behouden. Soshanguve staat voor SothoShanganiNguniVenda.

Verrijkende ontmoetingen
We schreven in onze eerste blog dat we naar Zuid-Afrika gingen, niet in de eerste plaats om de mensen iets te leren, maar om met hen de dingen te ervaren waarmee zij dagelijks worden geconfronteerd. Wij hoopten door ontmoetingen verrijkt te worden. Dit laatste is onzes inziens zeker gebeurd. We hebben fijne ontmoetingen gehad met mensen met heel verschillende achtergronden in cultureel / maatschappelijk alsook geestelijk of kerkelijk. Mensen afkomstig uit andere landen dan Zuid-Afrika ook, uit Papoea Nieuw Guinea en Congo. Om de verschillende belevingen mee te beleven ervoeren wij als een verrijking. Eén ding is zeker, er is veel vertrouwen dat er een levende God is die om wil zien naar mensen in hun dagelijkse leven in de mooie dingen, maar ook in hun nood. Doetsje was de drijfveer om hier naar toe te gaan. Zij kon haar hele ziel in het werk leggen wat ze zo graag doet. Mensen in hun laatste levensfase helpen, verzorgen en ook met de patiënten praten over het naderende einde. Zij kon goede tools meegeven aan de care workers, zoals wondverzorging en lichamelijke, palliatieve zorg. Maar ook tools die minder lichamelijk belastend zijn voor de verzorgers.

Doetsje omschrijft haar ervaring als warme zorg die zij hier mocht geven. Noemden de patiënten alle andere careworkers sister…(naam), Doetsje was gewoon Doetsie! Eén van de careworkers merkte op: “you don’t like your work, but you love it!” Een mooier compliment is er niet.

En ik, ik heb mij daarom ook vermaakt. Ik heb veel waargenomen, maar zeker ook meegeholpen met allerlei klusjes. Vooral het tuinwerk vond ik mooi. Maar ik was ook vaak in de hospice te vinden.

Nakekela is een instelling waar de mensen uit de community vaak zijn afgeschreven. Hier vinden mensen een goede plek waar ze geaccepteerd worden en zich geaccepteerd voelen. De workers hier staan liefdevol om hen heen. Het was fijn om te ervaren dat Nakekela een plek is die uniek is in dit land.

Lezers bedankt!
Als allerlaatste willen we ons graag tot u richten, als lezers van deze blog. Van een groot aantal lezers weten we dat ze elke keer onze verhalen lazen en het fijn vonden. Wij vonden het des te meer fijn te weten dat we er op die manier niet alleen voor stonden. Er is meegeleefd en voor ons gebeden. Dat hebben wij verrijkend gevonden. We hebben veel reacties gekregen op verschillende social-media manieren. Daarvoor onze hartelijke dank. Dank ook aan Verre Naasten, die ons de gelegenheid gaf om ons verhaal steeds op hun site te doen. Toen we er eenmaal een gewoonte van hadden gemaakt om elke week een blog in te sturen, moesten we dat ook even volhouden. We hebben dat met plezier gedaan. Het is ook een manier om dingen van je af te schrijven. Maar over moeilijke dingen moet je vooral blijven praten. Dat is wat wij samen ook doen. Dank aan onze kinderen die ons onze gang lieten gaan om hier naar toe te gaan. Zij kennen onze liefde voor dit land zo langzamerhand ook wel een beetje. Even was het moeilijk omdat onze kleindochter Lena opgenomen moest worden in het ziekenhuis. Zij had het Rota-virus en was uitgedroogd. Maar zij mocht gelukkig weer naar huis. Onze kinderen en kleinkinderen hadden we elke dag bij ons, op een poster die we in onze Lodge hadden hangen. Onze grootste dank is aan God, in wie wij niet alleen geloven, maar vooral op vertrouwen dat Hij ons en iedereen tot zegen wil zijn.